Środowisko w Polsce i na Świecie

Ocenę jakości i poziomu życia społeczeństwa subiektywnie kształtują na podstawie między innymi takiego kryterium jakim jest stan bardzo szeroko rozumianego środowiska. Dla społeczeństw, zwłaszcza bogatych, ważne jest środowisko przyrodnicze, krajobraz, klimat, flora i fauna, czyste powietrze i woda, brak zagrożeń dla życia i zdrowia, brak uciążliwości związanych z ciasnotą, hałasem itp. Ważne jest również środowisko społeczno - ekonomiczne i kulturowe. Potrzeba przebywania w atrakcyjnym, zdrowym i bezpiecznym środowisku jest więc społeczeństwom równie potrzebna jak wzrost materialny, poziom życia, który niestety najłatwiej osiągnąć przez ekspansję degradującą środowisko. W społeczeństwach ubogich najważniejszym, kryterium oceny jakości życia jest jego poziom materialny, a brak perspektyw poprawy jakości i warunków życia jest zawsze odbierany jako w najwyższym stopniu deprymujący -jako utrata sensu życia i to niezależnie od poziomu aktualnego Podnoszenie tego poziomu zawsze jednak jest związane jest z zagrożeniem dla środowiska

W Europie, Ameryce Płn., Australii, rozwiniętych krajach Azji to znaczy w tych rejonach świata, gdzie na ogół zaspokojono podstawowe potrzeby materialne mieszkańców, potrzeba przebywania w zdrowym i atrakcyjnym środowisku stała się ważnym czynnikiem kształtującym zachowania ludzi i politykę społeczno - gospodarczą. Powstało zjawisko zwane "świadomością ekologiczną", którego wyrazem są m. in. akty prawne stanowiące jedną z podstaw decyzji strategicznych, planistycznych, i inwestycyjnych. Głównym celem stanowienia prawa jest dbałość o to, by rozwój społeczno - ekonomiczny nie niszczył środowiska, a tym samym by nie prowadził do obniżenia jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń

Potrzeba ochrony środowiska i racjonalizacji dalszego rozwoju społeczno-gospodarczego na zasadzie rozwoju zrównoważonego wynika z niekorzystnych skutków (dla środowiska, zdrowia ludzkiego i w coraz większym stopniu także dla działalności gospodarczej) dotychczasowego, intensywnego rozwoju gospodarki przy niekontrolowanym, często nieracjonalnym korzystaniu z zasobów naturalnych, które społeczeństwa wysoko rozwinięte boleśnie odczuły już w pierwszej, a znacznie intensywniej w drugiej połowie XX wieku. Zjawisko to doprowadziło m. in. do wylesienia znacznych obszarów Europy oraz do naruszenia na tych terenach równowagi biologicznej. Efektem tego jest zanik wielu gatunków na znacznych przestrzeniach. Podobne procesy miały miejsce i trwają nadal w wielu krajach rozwijających się. m. in. w niektórych rejonach Azji i Ameryki Południowej. W Polsce nieracjonalne podejście do korzystania z zasobów naturalnych pogłębiło się w wyniku wprowadzenia centralnie sterowanej gospodarki, co spowodowało, zew latach 1950-1988 następowało w wielu rejonach kraju systematyczne pogarszanie się stanu środowiska, przede wszystkim poprzez nadmierne zanieczyszczenie rzek, powietrza i degradację powierzchni ziemi- Polska należała w tym czasie do najbardziej zanieczyszczonych państw Europy a przyczynami tego stanu były m. in. niskie ceny surowców, nadmierny rozwój przemysłu ciężkiego oraz narastające opóźnienie technologiczne i cywilizacyjne.

Jednocześnie, pomimo tych niekorzystnych tendencji, obok regionów o znacznym stopniu degradacji środowiska Polska zachowała jednak i nadal posiada znaczne obszary o bogatej różnorodności biologicznej, co pozytywnie wyróżnia ją na tle państw Unii Europejskiej i państw aspirujących do członkostwa w tej organizacji. Mamy w Polsce obiekty przyrodnicze unikalne w skali europejskiej, takie jak Puszcza Białowieska, Bagna Biebrzańskie, Bieszczady, Zachodnie Polesie, środowisko przyrodnicze obszaru Zielonych Płuc Polski. Mamy 22 parki narodowe wypełniające kryteria określone przez Światową Unię Ochrony Przyrody (IUCN). mamy też ponad 28% kraju pokryte lasami, w których występują gatunki roślin i zwierząt, które wyginęły już w krajach rozwiniętej Europy. Nieczęsto spotykana w krajach europejskich różnorodność gatunków i stosunkowo korzystny stan ich populacji występują także w Polsce \v siedliskach otwartych - na obszarach użytkowanych rolniczo i na nieużytkach, często pozostających w stanie pół-naturalnym.

W Polsce, w ramach transformacji ustrojowej oraz dążenia do integracji z Unią Europejską nastąpiły w ostatnich latach głębokie zmiany legislacyjne tworzące warunki dla rozwoju społeczno - ekonomicznego zharmonizowanego z postulatami ochrony przyrody i jej zasobów. Każdy polityk, działacz społeczny, lub gospodarczy, pracownik administracji publicznej, dowódca jednostki wojskowej, policyjnej powinien posiadać podstawową wiedzę z dziedziny prawa ekologicznego oraz procedur pozwalających wcielać w życie zasady tego prawa.