Człowiek i Ochrona Przyrody

Jak już wcześniej zasygnalizowano społeczeństwo i poszczególni ludzie chcieliby żyć w czystym środowisku, korzystać z jego zasobów - przyrody, krajobrazu, czystych gór, żywych i zdrowych lasów, czystych jezior, potoków i rzek pełnych ryb i innych zwierząt. Czasami ze względu na złą sytuację materialną te potrzeby schodzą na drugi plan. Wtedy priorytetem jest szybki rozwój gospodarczy zapewniający wzrost produkcji dóbr materialnych, dający nowe miejsca pracy - likwidujący bezrobocie. Niesie to za sobą zniszczenie środowiska i związane z tym uciążliwości dla życia.

Nikogo nie trzeba przekonywać o potrzebie przeciwdziałania degradacji środowiska. Powstaje jednak pytanie kto i z jakich środków finansowych ma to zrobić9 oraz czy ochronie środowiska podporządkować (tzn. ograniczyć rozwój gospodarczy? Odpowiedź intuicyjną na te pytania większość naszego społeczeństwa udzieli taką, że należy nie dopuszczać do niszczenia środowiska, ale że również należy zapewnić niezbędny postęp gospodarczy.

Takie postępowanie jest przewidziane zarówno w Konstytucji RP oraz jest przyjęte jako podstawa rozwoju gospodarczego, społecznego i przestrzennego w zapisach ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska oraz ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Taki rozwój nazywany jest przez społeczeństwa świata zrównoważonym ( lub trwałym) rozwojem, a w Polsce często ekorozwojem.

"Rozwój zrównoważony" lub inaczej "ekorozwój" to polski odpowiednik angielskiego terminu "sustainable development", który można zdefiniować jako: "...gospodarowanie wykorzystywaniem przez człowieka biosfery w taki sposób, aby osiągnąć możliwie największe,trwałe korzyści z bieżącej produkcji i zbiorów - utrzymując potencjał (zdolności produkcyjne) biosfery dla zaspokojenia potrzeb i aspiracji przyszłych pokoleń".

W ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska (art. 3 ust. 3a) zawarta jest poniższa definicja zrównoważonego rozwoju, przez który rozumie się "taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym w celu równoważenia szans dostępu do środowiska poszczególnych społeczeństw lub ich obywateli - zarówno współczesnego, jak i przyszłych pokoleń - następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych".

Ekorozwój nie ma nic wspólnego z kontestowaniem wszelkiej działalności rozwojowej w przemyśle, rolnictwie, wykorzystaniu bogactw naturalnych i innych przejawów aktywności gospodarczej. Ekologiczny fundamentalizm nawołujący do "powrotu do natury", lub w łagodniejszej postaci do "zerowego wzrostu" (czyli praktycznie do konserwacji stanu aktualnego, który nikogo na ogół nie zadawala) jest utopią. Zrównoważony rozwój jest czystym pragmatyzmem. Wychodząc z oczywistego pewnika, że ludzie będą dążyli do poprawy materialnego poziomu życia swojego i swoich dzieci, zwolennicy ekorozwoju starają się nie dopuścić by rozwój zmienił się w regres i zagładę. Zagrożenie takie jest realne i każdy, niezależnie od orientacji światopoglądowej, musi w swoich działaniach traktować zasady zrównoważonego rozwoju z największą powagą.

Podporządkowaniu rozwoju przestrzennego zasadom ekorozwoju towarzyszyć musi wdrożenie tych zasad w działalności gospodarczej, a w szczególności w różnych formach planowania lub stymulowania rozwoju gospodarczego.

Podstawowym założeniem rozwoju zrównoważonego jest przyjmowanie takich kierunków rozwoju gospodarki by:

- jakąkolwiek działalność produkcyjną prowadzić przy możliwie małym zużyciu naturalnych zasobów, zwłaszcza nieodnawialnych (surowców i energii) oraz przy jak najmniejszym oddziaływaniu na środowisko,

- produkowane wyroby były trwałe, wartościowe i zaspokajały rzeczywiste a nie wynikające z nieracjonalnych przesłanek mody i konsumpcyjnego stylu -życia, potrzeby egzystencjalne pojedynczych obywateli i całego społeczeństwa.

Oprócz zapewnienia realizacji zrównoważonego rozwoju kraju dla ochrony środowiska istotne znaczenie ma przeciwdziałanie niszczeniu środowiska, które następuje w wyniku popełniania przez poszczególnych ludzi wykroczeń, a nawet przestępstw przeciwko środowisku.